Fadil Kajtazi:
Si veproi para luftës shërbimi sekret i Qeverisë së Kosovës
Prishtinë, 1
shkurt 2014 – Fadil Kajtazi, i cili pohon se ka qenë themelues i shërbimit
sekret të Qeverisë së Republikës së Kosovës, në vitin 1992, ka treguar
historinë e themelimit, veprimtarisë dhe funksionit të këtij shërbimi. Në një intervistë të gjatë, dhënë
portalit “Botapress”, Kajtazi ka treguar për takimin në të cilin është marrë
vendimi për themelimin e këtij shërbimi dhe për njerëzit që kanë qenë të
pranishëm në këtë takim, për funksionimin e shërbimit në Kosovë, për
veprimtarinë e tij në Shqipëri dhe lidhjet e tij me kreun e shërbimit sekret
shqiptar dhe për qendrat e sigurimit serb në Shqipëri. Kajtazi ka treguar edhe për “shkëndijat”
e para të përçarjeve politike në Kosovë, për rolin dhe ndikimin e Tiranës
zyrtare në zhvillimet politike në Kosovë e rreth Kosovës, për natyrën dhe
dimensionet e mospajtimeve të Demaçit e Qosjes me Rugovën, për pozicionin e
Berishës, etj. Ai ka shprehur pikëpamjet e tij edhe për infiltrimin
e bashkëpunëtorëve të shërbimit sekret serb në strukturat e UÇK-së dhe në
institucionet e Kosovës, për vrasjet politike para dhe pas luftës, për ndikimin
e shërbimit sekret serb në krijimin e institucioneve dhe strukturave shtetërore
të sigurisë në Kosovë. Intervista e Fadil Kajtazit, e udhëhequr
nga Bajrush Morina, ka edhe informacione ose hipoteza me elemente komprometuese
për disa autoritete politike e publike. Prandaj, ajo pritet të nxisë edhe
debate publike në Kosovë, por edhe në Shqipëri e mbase edhe më gjerë. (r.m.)
Në vijim po
e japim intervistën të plotë, pa mestitujt e autorit dhe me një korrekturë
minimale:
* * *
Fadil Kajtazi është emër i veçantë në kronologjinë e
ngjarjeve të pas viteve 90-ta në Kosovë, për Kosovën dhe rreth Kosovës. Ka vepruar
“fshehtas” prej vitit 1992, por ka vendosur të flasë pas më shumë se 20
vjetësh.
Veprimtaria e tij ka qenë sa legale aq edhe ilegale.
Aktiviteti i tij dhe i grupit të tij, i përbërë prej Naser Latifit, Ramiz
Ramadanit dhe dy shokëve të tjerë nga Ferizaj, është legalizuar që në takimin e
parë zyrtar me Qeverinë e Kosovës, të mbajtur në Shtutgart, në vitin 1992. Në
këtë takim, përveç Fadil Kajtazit, ishin edhe Fehmi Agani, Sali Çeku, Zymer
Luli e Shaqir Shaqiri. Pas këtij takimi, detyra e tij dhe e grupit të tij i
është komunikuar nga Hafiz Gagica.
“Tash kthehuni në Kosovë dhe punoni ashtu siç i keni
marrë porositë. Tash e tutje jeni pjesë e Ministrisë së Punëve të Brendshme të
Kosovës dhe kaq”, citon Kajtazi t’i ketë thënë Hafiz Gagica.
Prej këtij momenti fillon aktiviteti i Fadil Kajtazit
me grupin e tij, si pjesëtarë të shërbimit të fshehtë, përkatësisht si agjentë
të shërbimit të fshehtë të Ministrisë së Punëve të Brendshme të Qeverisë së
Republikës së Kosovës në ekzil.
Për fillim a
mund të na jepni një “letërnjoftim” të shkurtër?
Kajtazi: – Jam Fadil Kajtazi i lindur në lagjen
e Muhaxherëve në komunën e Gjilanit. Jam i martuar dhe baba i dy fëmijëve.
Çka e konsideroni veten me
profesion?
Kajtazi: – Aktualisht bëj punën e zyrtarit për
Vlerësim të Rrezikut, në Drejtorinë për Mbrojtje dhe Shpëtim në komunën e
Gjilanit, dhe mendoj se ky është profesioni i im. Merrem me shkrime
publicistike ku trajtoj tema që kanë të bëjnë me çështje ushtarake dhe të
sigurisë. Jam autor i dy librave, “Armët dhe Lufta”, libër që trajton historinë
e zhvillimit të luftës dhe armëve që nga antikiteti e deri ne fund të shekullit
XX, si dhe librit “Spiunazhi lufta e heshtur” që është përmbledhje e botimeve
të mia që nga viti 1999 e deri me 2005, e që kanë të bëjnë me tema që trajtojnë
aspekte dhe analiza nga fusha e sigurisë dhe të ndikimit të shërbimeve të
zbulimit në to.
Tani, nga
kjo që bëj, nuk mundem të përcaktoj se cili është profesioni i im i vërtet. Nga
ajo që jam përgatitur jam oficer i shërbimeve të zbulimit, por atë profesion
nuk e ushtroj.
Cili ka qenë posti i juaj i parë i
emëruar në profesionin tuaj?
Kajtazi: – Posti i parë, si zakonisht, ka
qenë operativist. Pasi kemi kryer përgatitjen adekuate në një vend mik të
Kosovës, në vitin 1992, jemi kthyer dhe kemi filluar ngadalë dhe sistematikisht
të grumbullojmë informacion të karakterit politik e ushtarak dhe të gjurmojmë
veprimtarinë agjenturore të shërbimeve serbe që vepronin në atë kohë në Kosovë.
Prej nga dëshira dhe prirja juaj që
të merreni me çështje të shërbimeve inteligjente?
Kajtazi: – Hiç dëshirë, aspak. Unë që nga
viti 1991 kam qenë anëtar i kryesisë së Forumit të Rinisë së LDK-së, Dega në
Gjilan. Më është komunikuar detyra që duhet të shkoj diku në një mision. Unë,
së bashku me Naser Latifin, Ramiz Ramadanin dhe me dy shokë të tjerë nga
Ferizaj (për shkaqe objektive nuk po ua përmend emrat) kemi udhëtuar, përmes
Maqedonisë, deri në Sofje, pastaj nga aty me aeroplan në destinacion. Kur kemi
mbërritur në vendin e caktuar na është komunikuar qëllimi. Dhe kështu filloi
dhe vazhdoi aktiviteti ynë…
Si është
quajtur shërbimi që keni punuar?
Kajtazi: – Në përgjithësi, në punën e
shërbimeve vlen rregulli i vjetër: “Kur mund të bësh diçka para armikut, bëhu
që nuk mundesh; kur nuk mundesh, bëhu që mundesh”. Të merresh, në atë kohë, 20
e sa vjet më parë, me veprimtari zbuluese-informative në një vend të pushtuar
dhe të të shkojë mendja që të emërtosh shërbimin, ky do të ishte budallallëku
më i madh që mund të bëhej në atë kohë ose shërbimi më i madh që mund t’i bëhej
shërbimit të zbulimit kundërshtar. Ka vende që janë me qindra vite shtete e që
për shkaqe të ndjeshmërisë që ka kjo punë formojnë shërbime ad-hok për të cilat
ka njohuri një numër i vogël i zyrtarëve. Mjafton të dish misionin. Puna më e
mirë në shërbime ose, në përgjithësi, në veprimtari ilegale është pa lënë
gjurmë. Shumë organizata ilegale janë dekonspiruar dhe dënuar pa pasur kurrfarë
veprimtarie, por vetëm për shkak të emrit. Bile, nganjëherë ato kanë qenë
fiktive, se janë formuar për nevojat e politikës dhe të shërbimeve jugosllave. Në
Sekretariatin Federativ të Punëve të Brendshme, në kuadër të SDB-së (Shërbimit
të Siguriumit të Shtetit), ka ekzistuar një sektor i paemërtuar
për të cilin kanë ditur një numër i kufizuar i zyrtarëve të latë shtetërorë.
Ky sektor i ka kryer operacionet më sekrete të shërbimit, duke formuar
organizatë fiktive të emigracionit politik kroat dhe shqiptar, duke organizuar
likuidimet e krerëve të emigracionit politik në Perëndim si dhe përfshirjen në
afera ndërkombëtare. Një nga terroristët më të kërkuar në botë në vitet
1970-80, Sanqez Ramirez, është kontaktuar dhe strehuar për një kohë nga kjo
pjesë e shërbimit dhe nuk është arritur të dokumentohet asnjëherë nga
perëndimorët. Shërbimi i emëruar në rrethana të tilla në të shumtën e
rasteve është bela.
Kush ju ka emëruar në postin e
shefit të këtij shërbimi të fshehtë që ju e quani pa emër?
Kajtazi: – Takimin e parë zyrtar me
Qeverinë e Kosovës e kemi realizuar më 1992, në Shtutgard. Në Qeveri ka qenë
Fehmi Agani, Sali Çeku, Zymer Luli, Shaqir Shaqiri. Bile, në hotelin “Berlin”,
në Shtutgard, unë një natë kam fjetur në një dhomë me Shaqir Shaqirin. Detyra
na është komunikuar nga Hafiz Gagica dhe na është thënë që të kthehemi në
Kosovë dhe të punojmë ashtu siç na kanë mësuar, pasi që edhe ai nuk donte të
dinte detajet. ‘Tash e tutje jeni pjesë e Ministrisë së Punëve të Brendshme të
Kosovës dhe kaq’. Jemi kthyer në Gjilan dhe, me kujdes, gradualisht kemi
filluar nga puna. Kemi punuar të kamufluar, pa emër, pa grada, pa seli, në
nivel të grupit. Me një kamuflim që të siguronte prezencë direkte dhe indirekte
në veprimtaritë shoqërore, e që ishin me interes për CRDB-në e Gjilanit të asaj
kohe (Centar Resora Drzavne Bezbednosti). Qendra për Informim e Kosovës ishte
vendi më i përshtatshëm. Ajo në atë kohë udhëhiqej nga Sabit Rrustemi, e ku
punonin Naim Behluli, Lirie Abdurrahmani, Ilmi Musliu e ndonjë tjetër që për
momentin nuk më kujtohet. Grumbullimi i informacionit nga burimet e hapura dhe
plasimi i tyre në formën si bëhej nga QIK-u, fillimisht për CRDB, nuk paraqiste
problem, sepse të njëjtën gjë bënin edhe korrespodenturat e shtypit
ndërkombëtar të atashuara atëherë në Kosovë. Sipas asaj që ne dinim, ata i
shqetësonte shpejtësia e informimit, pasi QIK kishte rrjet efikas dhe tentimet
e tyre ishin të ndërhynin në rrjet. Më vonë, nga një informacion i siguruar,
kemi kuptuar se ata kanë filluar të shqetësohen për veprimtarinë dhe
krebidilitetin e informacionit të plasuar nga QIK-u. Pastaj, përmes agjenturës
influente, vazhdimisht e sulmonin veprimtarinë e QIK-ut. Tentim-atentati në
Enver Malokun dhe vrasja e tij e mëvonshme është pasojë e dëmeve që i ka
shkaktuar QIK-u Serbisë në planin informativ. Kështu, fillimisht streha e jona
ishte QIK-u dhe aty, në mënyrë të heshtur, kishim qasje në informacion të
lloj-llojshëm që grumbullonte rrjeti i QIK-ut nga burime të hapura. Ky
informacion ishte me interes, sidomos ai që kishte të bënte me deklaratat e
atyre që merreshin në biseda informative dhe nga copëzat e të cilit ne
gradualisht e plotësuam mozaikun e interesimit të CRDB-së.
Gradualisht,
nga analizat filluam të përafrojmë burimet e informacionit të tyre. Punëtorët
shqiptarë të Shërbimit të Sigurimit Shtetëror të Kosovës, të cilët e kishin
lënë punën, kishin bërë një punë të mire, duke e dekonspiruar rrjetin e
spiunazhit dhe duke na i treguar skemat e mundshme të veprimit të shërbimeve
serbe. Shërbimi Ushtarak paraqiste problem në vete. Kështu, për një kohë,
shërbimi serb ishte si i hutuar, pa sy dhe veshë të mjaftueshëm në hapësirën
operative me interes. Ata përgjonin telefona dhe zyra, kryesisht të aktivistëve
të LDK-së dhe shfrytëzonin disa bashkëpunëtorë për të cilët konsideronin se
janë të padekonspiruar. Faza e të ashtuquajturave biseda informative ka qenë
pikërisht ajo përmes të cilës shërbimi serb ka krijuar bazën për konsolidimin
dhe krijimin e rrjetit të ri të spiunëve që zyrtarisht në RDB është quajtur
“saradnik” (bashkëpunëtor).
A jeni njohur më parë me Bujar
Bukoshin?
Kajtazi: – Jo. Kryeministrin Bukoshi nuk
e kam takuar ndonjëherë më parë. Në selinë e Qeverisë, në Shtutgart, e kam parë
duke hyrë në zyrën e tij dhe vetëm jemi përshëndetur nga larg.
Kur dhe ku jeni takuar për herë të
parë me Bukoshin?
Kajtazi: – Duhet të ketë qenë fillimi i
vitit 1995. Një nga bashkëpunëtorët e tij që punonte në zyrën e Kosovës në
Tiranë i kishte folur për mua. Ai kishte kërkuar të më takonte. Unë shkova,
pasi në atë kohë një pjesë e Ministrisë së Mbrojtjes dhe asaj të Punëve të
Brendshme ishin zbuluar. Kryeministri kërkoi nga unë një projekt të funksionalizimit
të shërbimit.Në takimin e radhës, pas dy apo tre muajve, unë ia prezantova dhe
atij i pëlqeu e më tha të filloja punën. Veprimtaria zbuluese informative në
një shtet të huaj është e ndaluar me ligj. Unë nga kryeministri kërkova që për
këtë punë të njoftohet Shërbimi Informativ Shqiptar, kështu ai më kontaktoi me
drejtorin e atëhershëm, Bashkim Gazidedën, i cili u pajtua dhe gradualisht
filluam të organizohemi.
Po me presidentin Rugova a jeni
marrë vesh paraprakisht para se të merrni detyrën tuaj?
Kajtazi: – Jo, jo. Nuk ia vlente që
dikush që shkonte e vinte në Kosovë dhe që kryente punën e presidentit të
ngarkohej edhe me këtë marifet. Mjaftonte që ai të kishte me kohë një copë
informacion që i vlente dhe që mund ta fuste në funksion në takimet ndërkombëtare.
A ju kujtohet cila ka qenë detyra
apo veprimi i parë që e keni bërë pasi keni marrë detyrën?
Kajtazi: – Natyrisht se nuk kam dalë në
televizor nëpër emisione zbavitëse. Kur fillon punën në shërbim nga zero, është
gjëja më e vështirë, sidomos kur shefat e tu nga politika dëshirojnë të dinë
gjithçka. Dhe, ai që merr përsipër këtë punë duhet të jetë koshient për
përgjegjësinë. Shërbimi i zbulimit pa rrjet sekret është gazetë dhe nuk ka gjë
më të vështirë se sa krijimi i pozitave të besueshme agjenturore. Bile,
teorikisht, thuhet më mirë gjysmë informacioni i sigurt se sa mijëra të
pasigurta. Pastaj, gjëja që vështirëson këtë punë janë skemat mashtruese që
servojnë shërbimet kundërshtare dhe, nganjëherë, më mirë është të mos kesh
informacion fare nëse atë nuk ke kapacitete ta verifikosh. Fillimisht në rastet
e tilla fillohet në nivel të analizës dhe politikës apo ekzekutivit që
informacionet të serviren si “analiza” me referenca të burimeve.
Natyrisht se mundësia për të hapur konkurs nuk ka qenë, prandaj në mënyrë të
kujdesshme fillon piketimi, studimi dhe, në mënyrë metodike, afrimi me burimet
me interes.
Nëse nuk është sekret, cila ka qenë
strategjia e veprimtarisë tuaj?
Kajtazi: – Në rrethana që jemi ndodhur në atë kohë, nuk ke
pasur mundësi të mbledhësh një grup punues dhe të shkosh në Prevallë për të
hartuar strategji të posaçme. Është dashtë të grumbullosh forcat dhe të
orientohesh mbi bazë të asaj që të kanë mësuar në shkollë. E para ka qenë
kamuflimi, vazhdimi i përditshmërisë si më parë dhe sikur nuk po ndodh asgjë e
veçantë. Bile edhe njerëzit me të cilët ndan shtratin ose dhomën e që nuk janë
të implikuar në këtë punë nuk duhet të vërejnë ndonjë ndryshim. Çdo veprim
duhet ta ketë para dhe mbrapa “legjendën”, për të mos thënë rrenën e vet.
E dyta, përcaktimi i zonave me interes ku shërbimi
kundërshtar vepron në mënyrë ofensive dhe metodat e veprimit. Në kushtet në të
cilën gjendej Kosova në atë kohë, shërbimet serbe kishin avantazhe për të
krijuar pozita agjenturore në nivele të larta në jetën politike legale dhe
ilegale, qoftë përmes detyrimit, qoftë përmes joshjeve të përfitimit material.
Gjithashtu, avancimet teknologjike e kishin bërë të veten: mundësia e përgjimit
nga distanca, mundësia e përgjimit të ambienteve me përgjues miniatural. Shërbimet
serbe në atë kohë dispononin pajisje marrëse-transmetuese që kamufloheshin
lehtë: mund të vendoseshin në xhamat e dritareve dhe të mos vëreheshin. Pastaj
kishin qasje të pakufizuar ligjore dhe teknike të ndërhyrjes në
telekomunikacion.
Ata, në fillim të viteve të nëntëdhjeta kishin të
instaluar të ashtuquajturin “Sistem 2000”, i cili përgjonte bisedat telefonike
ndërkombëtare vetëm me anë të kodit të zërit, pa marrë parasysh se nga cili
telefon apo vend bëhej thirrja. Dhe, kur ke parasysh të gjitha këto, cila
strategji të mbetet për ta zgjedhur?
Nga ajo që ne kishim mësuar, në fillim të Luftës së
Dytë Botërore, në disavantazh në raport me shërbimet gjermane kishte ndodhur
edhe Shërbimi inteligjent Britanik. Dhe, ata kishin zgjedhur strategjinë e
vjetër të mos konfrontimit, por të mashtrimit. Dhe, kjo mendoj se ka
funksionuar. Angazhimi i ynë përqendrohej në piketimin e spiunëve, ambienteve
që përgjoheshin dhe telefonat që përgjoheshin. Me personat e dyshuar, në vendet
e përgjuara, në telefonatat e përgjuar zhvilloheshin ‘biseda të konstruktuara’.
Në një intervistë të një oficeri të RDB-së, të bërë në
Beograd te TV B-92, në vitin 2002 apo 2003, ai tekstualisht ka thënë: “Deri në
vitin 1998 shërbimi i Rugovës na ka mashtruar përmes bisedave të konstruktuara”.
Në Tiranë
jeni përballur me shërbime të shumta të huaja apo jo?
Kajtazi: – Tirana e kësaj kohe ka qenë sferë e
interesit e të gjitha shërbimeve. Lufta në Kroaci dhe Bosnjë ishe në kulmin e
saj. Dhe, duket e pakuptimtë nëse më 1996 CIA vendos në aeroportin e
Gjadrit dy aeroplanë spiunë “Predator”, e që FSB-ja ruse, RDB, e
shërbimet tjera të mos ngritin rezidenturat e tyre në Shkodër dhe Lezhë. Është
e pakuptimtë që nëse pjesa më e madhe e komunikimit me veriun e Shqipërisë
bëhej përmes tragetit e që Sreten Camoviqi, si udhëheqës i CRDB-së në Gjakovë,
të mos ngritë rezidentura në Bajram Curr dhe Koman. Sikur të mos veprohej
kështu, të pakuptimta do të kishin qenë shpenzimet e mëdha që bëjnë shtetet për
mbajtjen e shërbimeve.
A keni pasur përkrahjen e shërbimit
informativ shqiptar apo keni pasur pengesa?
Kajtazi: – Në vendet demokratike shërbimet marrin urdhra
dhe kontrollohen nga politika. Prandaj, ajo nuk është punë në vullnetin e
shërbimit. Në këtë kohë politika shqiptare përkrahte fuqishëm Kosovën. Vlerësoj
lart figurën e të ndjerit Bashkim Gazideda, si patriot i përkushtuar për
çështjen e Kosovës. Ai kishte bindje të thellë se një ditë Kosova dhe Shqipëria
do të bashkohen.
Diku nga mesi i vitit 1996, nëse nuk gabohem, unë pata
një takim me Gazidedën, i cili, mes tjerash, më tregoi një bisedë me një
diplomat perëndimor që i kishte thënë që kur Parlamenti Shqiptar ta bëjë
ligjin e qeverisjes lokale të ketë kujdes që ta bëjë ashtu që t’i përshtatet
edhe Kosovës, në mënyrë që kur të bashkoheni mos t’ju krijojë telashe. Dhe, ai
ishte i bindur se kjo do të ndodhë.
Cilat
shërbime kanë vepruar në atë kohë në Tiranë?
Kajtazi: – Të gjitha, kush më shumë e kush më
pak. Thash se lufta në hapësirat jugosllave i kishte mobilizuar të gjithë, Edhe
Shqipëria, Maqedonia, Bullgaria, Rumania dhe Hungaria ishin dritare të
përshtatshme nga ku shikohej se çka po ndodh brenda. Keni parasysh edhe
sanksionet ekonomike të KS të OKB-së të vendosura kundër Jugosllavisë.
Kjo, përpos që monitorohej nga shërbimet, gjithashtu edhe shfrytëzohej nga ato.
A ka vepruar UDB-ja në Tiranë dhe
nga kush udhëhiqej?
Kajtazi: – Në kohën kur po flasim
shërbimi Jugosllav ka pasë akronimin RDB. Është e natyrshme se ka vepruar dhe
është tjetër gjë se sa ka mundur të dokumentohet veprimtaria e tyre prej nesh.
Nga arkivat e CIA-s, të cilat janë bërë publike tani, del se gjatë regjimit
komunist në Shqipëri UDB-ja ka pasur pozita të forta agjenturore, po kjo nuk do
të thotë se edhe Sigurimi nuk ka pasur të njëjtën gjë.
A keni pasur “konflikte” me UDB-në
serbe në Tiranë dhe cili shërbim ka qenë më i fortë?
Kajtazi: – Është shumë normale që në mes të shërbimeve
vazhdimisht është e pranishme gjendja latente e konfliktit. Se kush ka qenë më
i fortë nuk është e vështirë të dihet. Nuk është e mundur që t’i rrish karshi
një shërbimi me traditë qindravjeçare, i cili ka arritur që t’i bartë pozitat
agjenturore në së paku tre breza.
Serbët veprimtarinë agjenturore në drejtim të
Shqipërisë e kanë filluar rreth vitit 1860, e kjo nënkupton vetvetiu se në
cilën anë ka qenë forca. Mirëpo, nganjëherë, si në çdo punë, edhe këtu të prin
fati. Në këtë kohë, Millosheviqi e kishte kthyer shërbimin nga një organizatë
shumë profesionale që kishte qenë, SDB, në një organizatë të militantëve
politikë të tij dhe të gruas së tij. Ai nga shërbimi kishte larguar shumë nga
“asat” që kanë përbërë trurin e shërbimit. Më vonë e kemi kuptuar se për vite
të tëra RDB e ka informuar Millosheviqin ashtu si ai ka dashur të jetë gjendja
dhe jo si ka qenë në të vërtetë. Ndoshta edhe ky është njëri nga fatet tona që
Kosova është këtu ku është dhe na ka krijuar neve mundësi që, si pionierë,
sadopak të kuptojmë se çka po ndodh matanë kodrës.
Pavarësisht prirjeve të tij tipike diktatoriale,
Millosheviqi nuk do të ishte lëshuar në aventurën e tij kriminale në Bosnjë
dhe në Kosovë sikur nga shërbimi të mos kishte sinjalin e gjelbër se
Rusia është pas tyre. Në RDB është krijuar dhe ka mbretëruar ideja se “ne kemi
Rusinë mbrapa, ajo është fuqi atomike që nuk do të lejojë ndërhyrjen e
Amerikës”, dhe këtë ata e shprehnin në biseda të lira me zyrtarët politikë, ku
në mënyrë direkte apo indirekte ishim prezentë. Në realitet, kjo ishte dëshira
politike e elitës politike, akademike dhe kishtare serbe. Për një shërbim
professional, si ai para vitit 1987, ka pasur elemente të mjaftueshme për t’u
vlerësuar realisht fuqia dhe vullneti i faktorit rus në Ballkan.
A keni pasur
ndonjë informator serb?
Kajtazi: – Thash më herët se shërbimi pa
rrjet agjenturor është gazetë ditore dhe synimi i çdo shërbimi është t’i ketë
dhe ne jemi munduar në atë drejtim.
Si e keni rënë në kontakt me këta
informatorë?
Kajtazi: – “O moj paraja muruare, që bën
botën avare, që gjezdis porsi zagare”, thotë Hasan Z. Kamberi. Dhe, po të kesh
parasysh fillimin e viteve të nëntëdhjeta, kur me 10 marka mund të paguhej
rryma për tërë lagjen, vetvetiu kuptohet gjendja materiale e punëtoreve të
administratës serbe. Kjo ishte njëra. Pastaj, çdo njeri ka dobësitë e veta para
të cilave dorëzohet. Sado që estabilishmenti politik serb dukej homogjen, ka
pasur të qarat e veta, të cilat kanë rrjedhë.
Cilat informata i keni marrë dhe ku
jeni takuar zakonisht me informatorët?
Kajtazi: – Informatat kanë qenë të
ndryshme dhe takimet janë mbajtur varësisht prej përzgjedhjes së informatorit,
ku ai është ndjerë i siguritë. Ne i jemi përmbajtur në mënyrë strikte rregullit
për takim në kushte të sigurta. Mbaj mend se më 1993, kur na është
dashur të dimë gjendjen numerike dhe të gatishmërisë në kazermën e Gjilanit, e
kemi gjetur rrugën si ta bëjmë këtë. Në këtë kohë rreth kazermës
patën vendosur mina, e përmes rrugëve tona ne e kemi ditur se ato ishin
shkollore. Po këtë vit, nëse nuk gaboj, njësia speciale e policisë serbe, e
vendosur në Ajvali, e pati marrë një aksion në një fshat të Kamenicës. Një natë
para aksionit kjo njësi u vendos në kazermën e Gjilanit. Prapë, përmes rrugëve
tona, me kohë ne kemi kuptuar qëllimin dhe kohën e aksionit. Për të mos
dekonspiruar burimin e informacionit, nuk i kemi alarmuar banorët, por kemi
krijuar një kombinim. Pasi nga ai fshat ishte F. Dermaku, i cili punonte ende
në CRDB-në e Gjilanit, dhe me qëllim për ta diskredituar atë, e kemi dërguar
gjoja rastësisht në shitoren e fshatit dikë të cilin e kemi porositur të
thoshte: “Në Gjilan ka mbërritur polici e madhe, dikush e ka taksirat. Katuni i
juv e keni njerin në UDB. Ruajuni po ja u bien ujkun në torishtë”. Gjithashtu
mbaj në mend se në vitin 1996, me kohë e kemi kuptuar qëllimin e RDB për ta
formuar një parti me personalitete “kredibile” që do të mundnin ta “dobësonin
shtetin e Rugovës dhe t’i fusnin shqiptarët në jetën institucionale të shtetit
serb”.
Po roli i Xhavit Halitit, cili ka
qenë në kohën kur ju shërbenit në Tiranë?
Kajtazi: – E di që vinte në Tiranë dhe
rrinte në një lokal mbrapa Muzeut. Ata në atë kohë nga Zvicra sillnin literaturë
dhe gazetën “Zëri i Kosovës”, si organ i LPK-së, e cila fund e krye bënte
propagandë komuniste dhe propagandë kundër figurave politike që vepronin në
Kosovë. Deri në fund të vitit 1996, presidenti Rugova kursehej nga kjo
propagandë e zezë. Në shënjestër ishte profesor Agani. Është shumë indikative
se të njëjtën propagandë kundër profesor Aganit e bënin edhe eksponentë për të
cilët ne dyshonim se ishin të rekrutuar nga RDB. Më kujtohen shqetësimet e
Gazidedës, i cili më patë thënë: “E kuptoj myzeqarin të thotë rrnoftë Enver
Hoxha, sepse atij i hoqi mushkonjat, por nuk e kuptoj kosovarin që jeton në
Zvicër, në vendin më të zhvilluar të botës, e thotë ‘rroftë
marksizëm-leninizmi’”.
Është thënë nga vetë ata se Xhavit
Haliti e Fatos Klosi kanë qenë miq e bashkëpunëtorë të afërt. Cili ka qenë roli
i tyre në zhvillimet e kohës të viteve para eskalimit të luftës në Kosovë?
Kajtazi: – Se cilat kanë qenë
marrëdhëniet e tyre nuk e di, por që roli i shtetit shqiptar i kohës së Klosit
ka qenë destruktiv në ngjarjet në Kosovë kjo është më se e vërtetë.
Partitë e majta në Shqipëri e kishin inat presidentin Rugova dhe ishin të
interesuara që, me çdo kusht, ta heqin nga skena politike. Ndërkohë, në vitin
1996, në Kosovë, nga grupi i Sali Çekut, kishin filluar aksionet e armatosura.
E di mirë që aksioni në Deçan dhe në Kampin në Baballoq e kishte marrë përsipër
se e ka organizuar LPK, ndërkohë që ai ka qenë i realizuar nga grupi i Salihut.
Pas ardhjes në pushtet të Partisë Socialiste, më 1997, këta u orientuan
që me çdo kusht ta ndryshonin skenën politike në Kosovë dhe objektiv e kishin
mënjanimin e Rugovës. Kjo mendoj se i ka shkaktuar dëme të mëdha rrjedhave të
mëvonshme.
Të kthehemi te disa zhvillime në
Tiranë. Në periudhën 1995-96 ka pasur ftohje të raporteve mes Ibrahim Rugovës
dhe Sali Berishës, apo jo”?
Kajtazi: – Mendoj së është e vërtetë.
Pse mendoni se Berisha ia ktheu
shpinën Rugovës dhe u drejtua nga Demaçi e Surroi?
Kajtazi: – Tani disa gjëra duken absurde, sikur të mos
shikohet retrospektiva. Por, në qoftë se kihet parasysh tabloja e plotë e
mozaikut politik të asaj kohe, të krijohet imazhi më i përafërt i zhvillimeve
politike.
Shtetet kryesore evropiane, Britania që udhëhiqej nga
konservatori Xhon Mejxhor, dhe Franca nga Fransua Miteran, pas
shpërbërjes së BRSS-së, sikur ishin çliruar nga pesha e Luftës së Ftohtë dhe në
politikën e jashtme mundoheshin të ishin përtej asaj që në realitet mundnin.
Kështu, në këtë faze, nuk ia kishin dalë që me amerikanët të krijonin
partneritet në politikën jashtme, por ndiheshin inferiorë. Nuk di se a do të
jetë ndonjëherë më afër zgjidhja e problemit izraelito-palestinez se sa në kohën
e administratës së Presidentit Klinton. Bile atentati ndaj Isak Rabinit i
atribuohet lobit çifut pro-britanik, për shkak të shqetësimit të tyre nga
rritja e dominimit të lobit pro-amerikan.
Edhe në kontinentin evropian rivalitetet ishin të
theksuara. Britanikët dhe francezët ishin të interesuar që amerikanët t’i
mbanin sa më larg Ballkanit dhe konfliktit jugosllav dhe atë ta zgjidhnin me
çdo kusht në favor të Serbisë. Kundërshtimet e vazhdueshme të Mejxhorit dhe
Miteranit për intervenim ajror të NATO-s në caqet serbe në kohën e masakrave të
llahtarshme në Bosnjë reflektojnë më së miri këtë rivalitet. Ndërkohë Gjermania
e luante rolin neutral. Kjo ishte përshtypja jonë.
Francezët dhe anglezët zgjidhjen e konfliktit
jugosllav mendonin ta bënin duke e mënjanuar Milosheviqin nga pushteti dhe duke
e zëvendësuar atë me Vuk Drashkoviqin. Në këtë paketë parashikohej edhe
zgjidhja e çështjes së Kosovës, duke u ofruar një “autonomi të zgjeruar në
kuadër të Serbisë” të cilën Drashkoviqi e kishte pranuar. Nga faktori politik
në Kosovë kërkohej që t’i bashkëngjitej protestave që organizonte e djathta e
bashkuar serbe, e udhëhequr nga lideri i SPO-së, Drashkoviq, në mënyrë që t’i
ndihmohej ta rrëzonte Milosheviqin nga pushteti. Rugova këtë nuk e kishte
pranuar. Ishte kategorik dhe insistonte në vullnetin e shprehur në referendumin
e vitit 1991, ndërkohë që Demaçi, Qosja me një grup të kryesisë së LDK-së, që me
vonë e formuan LBD-në, si dhe kryeministri Bukoshi e kishin pranuar ofertën
evropiane.
Në atë kohë në Tiranë qëndroi një delegacion i LDK-së,
në krye me nënkryetarin Hidajet Hyseni. Nga një burim yni që rastësisht ishte
prezent, Hidajeti kishte marrë porosi nga kryeministri Bukoshi që të dilte në
RTSH dhe haptazi ta sulmonte Rugovën. Nuk di pse ai në intervistë nuk e bëri
këtë, por nga i njëjti burim di që Bukoshi u acarua shumë. Dhe, realisht ky
ishte një komplot. Prandaj, jam detyruar të kërkoj takim me njerëzit e mi në
Kosovë.
Më 31 dhjetor 1996 kam mbërritur në Kumanovë, ndërsa
më 1 janar 1997, aty kanë mbërritur Sabit Rrustemi, Naser Latifi dhe Avni
Kamberi. Atyre ua sqarova gjendjen dhe i porosita ta njoftojnë “Plakun”. Për
këtë punë evropianët në Berishën kanë bërë presion direkt dhe, si duket, ai nuk
u rezistoi. Kjo është evidente, pasi në zgjedhjet e vitit 1996, në fushatën e
PD-së mori pjesë edhe një këshilltar i presidentit Miterran.
Pse Berisha
insistonte që të formohej një parti tjetër nga LDK-ja dhe që shqiptarët të
dilnin në votimet serbe?
Kajtazi: – Nuk di që Presidenti i
atëhershëm, Berisha, ka kërkuar që të shkatërrohej LDK-ja. Ai, si president që
ishte, nuk mund të ishte indiferent ndaj asaj se çka po ndodh në Kosovë. Ne po
flasim për periudhën e gjysmës së dytë të vitit 1996, kur kriza e piramidave
vetëmsa nuk kishte shpërthyer. Kundërshtimi i fuqishëm evropian ndaj angazhimit
direkt amerikan në çështjen jugosllave mund t’ia ketë luhatur për një moment
Berishës mendjen. Por, mendoj se kjo ka qenë e shkurtër dhe kalimtare.
A ju kujtohet takimi i mbajtur në
Tiranë mes Sali Berishës e Ibrahim Rugovës, në të cilin u vërejt “ftohja” e
Berishës ndaj Rugovës?
Kajtazi: – Po, nëse nuk gaboj, ka qenë
dhjetori i 1996, kur presidenti Rugova erdhi nga Amerika, pas një takimi të
nivelit të lartë me sekretarin e shtetit Warren Christopher. Më saktë, atë ditë
Tiranën e vizitonte edhe lideri i OÇP-së, Jaser Arafat. Si duket Rugova nga
Christopheri ka pasur ndonjë porosi për Berishën që këtij të fundit nuk i ka
pëlqyer. Takimi Berisha-Rugova, në Presidencë dhe në darkë në Pallatin e
Brigadave, e cila u shtrua për nder të Arafatit, kaloi në atmosferë të zymtë.
Me cilët personalitete në Kosovë u
“lidh” apo u afrua Sali Berisha?
Kajtazi: – Nuk mund të them se Berisha
bëri kundërpeshën ndaj Rugovës, pse për një moment nuk u pajtua me të. Ai ia
shtroi atij një opsion dhe ky nuk e pranoi. Tani, madhështia e Berishës, kujtoj
unë, qëndron se në një intervistë për një gazetë ditore të Kosovës, nëse nuk
gaboj më 2011, kur pranon se “Rugova kishte të drejtë”. Këtë mund mos ta bënte,
sepse detajet e bisedave i dinin vetëm ata të dy. Mendoj se Berisha në këtë
rast u tregua shumë njerëzor dhe madhështor.
A është takuar në Tiranë në këtë
periudhë Adem Demaçi me Veton Surroin?
Kajtazi: – Thashë më herët se në kushtet e okupimit klasik
është rregull që shërbimet të prodhojnë dokumentacion sa më të pakët. Ne nuk
kemi pasur ndonjë rregullore të punës, mirëpo sipas asaj që na është mësuar në
shkollë, nuk bënte të inicionim përpunimin operativ të ndonjë personaliteti të
lartë politik. Gjithashtu ne i përmbaheshim një rregulli të mësuar në shkollë
që gjatë punës sonë të mos cenohen të drejtat dhe liritë e individit. Kjo mund
të bëhej vetëm nëse nga burime të verifikuara dëshmohet qartë veprimtaria
antishtetërore. Prandaj, ne nuk kishim të drejtë ta angazhonim dikë që ta
përgjonte në këtë rast Demaçin ose Surroin. Mirëpo, nga bisedat që
zhvilloheshin në ambientet ku ne ishim të pranishëm, lirisht mund të themi se
Demaçi me Qosjen dhe me grupin e kryesisë së LDK-së që më vonë formuan LBD-në
kanë shkelur Kushtetutën e Kosovës, duke pranuar autonomi të zgjeruar në kuadër
të Serbisë. Dhe, nëse në ato kushte e kanë shkelur, këtë do ta bëjnë çdo herë
kur t’u jepet rasti.
Këtë nuk mund ta them për z. Surroi. Ai i bënte
opozitë klasës politike udhëheqëse në atë kohë në Kosovë, por ajo nuk ishte
subversive.
Atëherë kam pasur qasje operative në një kongres të
bashkimit kombëtar që kam harruar se si quhej saktë, ku u grumbulluan
“intelektualët” e spektrit të majtë. Takimi u mbajt në Stamboll. Paradoksi
ishte se në këtë kongres të “bashkimit kombëtar”, tema kryesore ishte mënjanimi
i “Shallit” nga pozita e presidentit edhe me kushtin që pranohej varianti
evropian “autonomi e zgjeruar”, ndonëse në dokumentin përfundimtar që u nxor
nuk u precizua saktë, por u la të nënkuptohej. Ndërkohë, gjatë pauzave dhe në
kuluare, kjo ishte çështje e përfunduar.
Nga përvoja juaj, a mendoni se UDB-ja ka qenë një
strukturë profesionale në ushtrimin e veprimtarisë së vet?
Kajtazi: – Deri në vitin 1989 po, dhe kjo
për faktin se ata ruajtën vazhdimësinë e veprimit. Shteti serb fitoi autonominë
me 1835, kurse bazat e veprimtarisë ofensive zbuluese-informative i vendosin
pas hartimit Naçertanias, më 1844. Dhe, që nga kjo kohë, pavarësisht ndërrimeve
të pushteteve, shërbimi ka pasë vazhdimësinë e veprimit në sferat e interesit
serb. Pas vitit 1989, Millosheviqi e politizon skajshmërisht SDB-në. Pastaj,
ndarja e Sllovenisë, Kroacisë, Bosnjës dhe Maqedonisë shkaktoi qarje dhe shumë
pozita agjenturore u “fjetën” ngase për to dinin oficerë të SDB-së federative
të republikave të ndara.
A ka rekrutuar shqiptarë nga
Shqipëria UDB-ja serbe para lufte?
Kajtazi: – Nëse në të gjitha proceset e
formimit të Partisë Komuniste të Shqipërisë kanë marrë pjesë misionarë nga
Jugosllavia, lehtë mund të vihet deri te një e vërtetë e përafërt. Është për
t’i besuar ish presidentit të fundit nga koha e monizmit, Ramiz Alisë, i cili
në një intervistë të gjatë për një medium kosovar e pranon se edhe vetë Enver
Hoxhën e shqetësonte tej mase kjo punë. Tani vonë, sipas dokumenteve të CIA-së,
UDB-së si referenca të tyre në Tiranë Mbretit Zog i ka dhënë emrat e dy
personaliteteve të larta politike, Haxhi Lleshit dhe Myslim Pezës. Edhepse kjo
nuk është e dokumentuar, nga praktika duhet të besohet se ata kanë pasur në
Tiranë dikë të këtyre niveleve. Edhe një pjesë e “dosjes Mitrohin” flet për
pozitat agjenturore të KGB-së në Shqipëri që gjithashtu piketojnë personalitete
të larta të jetës politike. Prandaj, miqtë e vjetër ndihmohen në ditë të
vështira dhe nëse në gjeopolitikën e re shqiptare ripërtërihen këto pozita,
lehtë dihet se kush kë e ndihmon.
Sa mendoni se ka qenë numri dhe roli
i bashkëpunëtorëve shqiptarë të UDB-së nga Kosova?
Kajtazi: – E para, për të dhënë shifra të sakta duhet të
nxirret evidenca nga arkiva, e cila ndodhet në Beograd. Dhe, e dyta, për ta
ilustruar këtë marrim shembull një pemishte që është pa gardh dhe pa roje:
secili futet në të, i zgjedh pemët të cilat i hahen dhe e mbush shportën sa i
duhet.
Nga viti 1912, shqiptarët në hapësirat jugosllave kanë
qenë si kopshti pa gardh dhe pa roje. Prandaj, nëse kësaj iz shtojmë edhe
faktorët socio-ekonomik, përpara na shfaqet një tablo e zymtë. Sidomos nga viti
1946 e deri 1966, UDB-ja ka pasur kompetenca të pakufizuara për të vepruar në
drejtim të shqiptarëve. Më së miri këtë periudhë e dokumenton kroati Branko
Horvat. Ai në librin e vet “Kosovsko pitanje” e përshkruan shfrenimin sadist të
udbashëve ndaj popullatës shqiptare dhe, më lejoni ta parafrazoj atë kur thotë:
“Policia i kishte duart e lira sa i përket zgjedhjes së metodave dhe mjeteve
për qërimin e hesapeve me qytetarët e pafajshëm. Duke filluar me sharjet,
rrahjet, futjen në ujë gjatë dimrit, mbajtjen në ambiente të ftohta e deri te gjymtimi
dhe vrasja ishin metodat dhe masat gjatë zhvillimit të këtij aksioni”.
Në këto kushte, vështirë ka qenë të rezistohet dhe ne
nga kjo perspektivë nuk mund t’i bëjmë edhe shumë me faj ata njerëz që për një
moment janë ligështuar dhe kanë thënë “pranoj” duke firmosur një deklaratë
kompromituse. Bile, një pjesë e tyre nga ndërgjegjja dhe frika se do të
detyrohen t’i shërbejnë dreqit, morën rrugën e pakthim të Anadollit.
Pas vitit 1966, gjërat shkojnë ndryshe. Tani,
bashkëpunimi me shërbimin shtrohet në rrafsh tjetër. Por, pa e zgjatur, si masë
hipotetike gjithë duhet t’i referohen dy momenteve. E para, është intervista e
Rrahman Morinës dhënë Rilindjes, më 1987. Ai në këtë intervistë thotë: “Nga
viti 1981 e deri me 1986, SDB-ja e Kosovës ka trajtuar ma se 500 mijë
qytetarë”. Dhe, nëse gjatë këtij trajtimi inspektorët e SDB-së kanë arritur të
përvetësojnë vetëm 1 për qind të këtyre, shifra na del, nëse nuk gaboi në
llogaritje, pesëmijë. Kjo teoritikisht është e mundur, por praktikisht “nuk t’i
zë shporta”, sepse në një territor prej 11 mijë kilometrash katrorë dhe prej
afro dy milionë banorësh nuk të nevojitën kaq informatorë.
Momenti i dytë, i cili gjithashtu pasqyron impenjimin
e shërbimeve serbe në jetën tonë shoqërore, është dëshmia e Zoran Stijoviqit, shef
i analitikqs në RDB-në e Kosovës dhënë në Gjykatën e Hagës kundër Ramush
Haredinajt. Ai gjatë kësaj dëshmie, tekstualisht thotë se “vetëm në kuadrin
komandues të UÇK-së kemi pasur rreth 140 bashkëpunëtorë”. Për të ilustruar këtë
po përmend një fakt që është publik: në alenë e nderit të BIA-së, që është
akronimi i shërbimit të tanishëm serb, janë gdhendur pseudonimet e tre
bashkëpunëtorëve: Moravac, Srna dhe Cume, të vrarë gabimisht gjatë luftës, e që
te ne njëkohësisht janë të shpallur heronj. Në kombinim me këto duhet t’i
besojmë publikimit nga një institucion i Bashkimit Evropian se para luftës në
Kosovë shërbimet serbe mbanin rreth 700 bashkëpunëtorë. Dhe, 700 njerëz janë
një batalion ushtarak, sipas organikës së luftës, ndërkohë që si spiunë
e kanë vlerën e 70 batalioneve të cilat efektivisht e mbulojnë pa problem një
hapësirë gjeografike çfarë është Kosova.
Në shtetet normale ky publikim do të ishte top-lajm.
Edhe sikur kjo të mos ishte e vërtetë, me siguri që edhe do të trajtohej
si top-lajm, sepse është dhënë nga një institucion kredibil e do të bënte që me
këtë të merrej Parlamenti, Qeveria, mediet, shoqëria civile, etj. Mirëpo, pasi
që me këtë nuk u mor askush, kjo dëshmon se këta janë aktivë, kontrollojnë dhe
influencojnë në këto organe. Për këtë ky lajm u hesht dhe nuk u mor askush me
të.
Në cilat kategori i ndani ju
bashkëpunëtorët e UDB-së serbe?
Kajtazi: – Pa i nda unë, ata i ndanin vetë në tri kategori.
E para, ishin ata që angazhoheshin vullnetarisht, e për të cilët kishte një
procedurë verifikimi, udhëheqjeje, mbështetjeje dhe evidence të posaçme. Kjo
kategori në shërbim angazhohej nga motive të ndryshme, por që si shpërblim
merrte pozita ose paguhej me para kesh nga fondi i posaçëm. Pasi nënshkruante
deklaratën e bashkëpunimit, i hapej dosja personale ku i vendosej pseudonimi
dhe merrte statusin “bashkëpunëtor”, kurse në dosjet operative emri nuk i
përmendej meqë evidentohej me pseudonim.
Kategoria e dytë ishin persona që vepronin në
hapësirat me interes për shërbimin, por që në bashkëpunim tërhiqeshin pasi
komprometoheshin dhe kërcënoheshin. Kësaj kategorie i hiqeshin shpenzimet e
angazhimit. Gjithashtu edhe këta kishin dosje personale dhe pseudonim.
Kategoria e tretë ishin e ashtuquajtura “lidhja
operative”. Oficerët e shërbimit grumbullonin informacion nga lidhjet e tyre,
nga të njohurit në rrethe shoqërore. Gjithashtu, për siguri, edhe kjo kategori
kishte pseudonim.
Ju keni qenë
në kontakt edhe me agjentë të SHISH-it shqiptar. Më cilët konkretisht?
Kajtazi: – Thash, unë kam kontaktuar me
drejtorin e Shërbimit, Gazideden, me të cilin jemi munduar të krijojmë
marrëdhënie partneriteti. Mos të harrojmë së Shqipëria ishte vendi që e kishte
njohur Kosovën dhe ligji nuk ia ndalonte shërbimit shqiptar këtë punë.
Cili ishte gjykimi i tyre për zhvillimin
e ngjarjeve politike në Kosovë në atë kohë?
Kajtazi: – Sigurisht që ata duhet të kenë
pasur informacion më të bollshëm. Përshtypja ime ka qenë se shërbimi shqiptar
kishte trashëguar rrjetin agjenturor që kishte krijuar Sigurimi, e që ishte
kualitativ. Thashë më lart se Gazidedën e vlerësoja si patriot dhe të
përkushtuar për çështjen e Kosovës. Ai ishte i shqetësuar dhe kisha përshtypjen
se ka informacion se Millosheviqi po përgatiste për Kosovën diçka të ngjashme
si me Bosnjën.
Jeni takuar edhe me agjentë të
shërbimeve të tjera informative, amerikane për shembull, apo të vendeve të
tjera?
Kajtazi: – Unë mund të kem takuar njerëz
të përkatësive të ndryshme, por askush nuk të prezantohet se kush është në të
vërtetë dhe çfarë pune bën.
A gjykoni se takimi i Kretës në
njëfarë mënyre ishte skenar i luftës në Kosovë?
Kajtazi: – Një gjë e di: që Milosheviqi
në takimin e Kretës ka shkuar me platformë për zgjidhjen e problemit të
Kosovës, e cila ka qenë ndarja. Ky opsion ka qenë i papranueshëm për bashkësinë
ndërkombëtare të involvuar në problemin jugosllav, sidomos për amerikanët. Pala
shqiptare, me sa di, nuk ka pasur të përgatitur ndonjë platformë. Sido që të
jetë, takimi i Kretës shënon kthesë në ngjarjet politike në Kosovë dhe mendoj
se historia e vërtetë për ngjarjet që pasuan pas vitit 1997 nuk pasqyrohet
drejt pa u publikuar detajet e këtij takimi për të cilin jam i bindur se ndonjë
shërbim e ka incizuar dhe do ta publikojë pas disa vjetëve, kur këtij
dokumentacioni do t’i kalojë afati si dokument i klasifikuar.
Si e kujtoni sot Hashim Thaçin,
Xhavit Halitin apo ndonjë tjetër?
Kajtazi: – Për Xhavit Halitin ju thashë më lart se nuk jam
takuar, por e dija që vinte në Tiranë. Sa i përket kryeministrit Thaçi, e kam
takuar një ose dy herë. Një shok i imi që i përkiste LPK-së kishte organizuar
gjoja rastësisht një takim gjatë një dreke me qebapë te “Gjakovari”. T’ju them
të drejtën, sa herë që vinte puna të takohesha me njerëz të LPK-së,
përgatitesha për të mos dalë jashtë kontrollit, jo pse ata i bënin opozitë
klasës politike udhëheqëse në atë kohë në Kosovë, por nga glorifikimet që ata
vazhdonin t’i bënin verbërisht komunizmit. Edhe unë do të isha bërë ndoshta
komunist, sikur të kisha jetuar në një kohë tjetër. Mirëpo, në konstalacionin e
ri të gjeopolitikës botërore, në vitin 1996, të glorifikoje stalinizmin kjo më
dukej absurd. Ajo ishte një periudhë që vërtet kishim kaluar nëpër të, por që
realisht kishte përfunduar dhe nuk ia vlente të merreshe me të.
Me këtë ndjenjë u ula dhe fillova t’i haja qebapët me
mikun tim dhe me një të panjohur që u prezantua me një emër që nuk ia mbajta në
mend, por që tha se është student i historisë në Vjenë. Ky ishte takimi i parë
me Hashim Thaçin, tani kryeministër i Kosovës. Normal që unë iu prezantova me
emër e mbiemër dhe di që, në bisedë e sipër, më pyeti se kush po i organizon
sulmet në policinë serbe në Kosovë? Për të shmangur bisedën në këtë temë, ngaqë
nuk isha i interesuar ta bëja këtë me një të panjohur, iu
përgjigja shkurt: UDB-ja.
Me Sali
Çekajn jeni takuar në Tiranë? Si e kujtoni ju sot Çekajn dhe ndonjë nga
bashkëpunëtorët e tij?
Kajtazi: – Në fillim thash se Salihun për
herë të parë e kam takuar në Shtutgart, më 1992, në selinë e Qeverisë së
Kosovës. Pastaj, në shtator të vitit 1994, për një ose dy javë rresht, në
Tiranë, e kam pasë “cimer”. Në fillim të tetorit të vitit 1994, ai u
largua nga Tirana dhe, së bashku me Milazim Marajn, e kemi dërguar në Rinas nga
ku ka udhëtuar për në Francë. Një kohë ai nuk ka pasë dokumentacion të
lëvizte. Pasi e rregulloi dokumentacionin, vinte në Shqipëri dhe, së bashku me
grupin e tij, janë të parët që filluan aksionet guerile në Kosovë.
Po Ali Ukajn e keni njohur dhe si e
mbani në mend?
Kajtazi: – Po, të ndjerin e kam njohur,
dhe kemi pasë ndeja të gjata, debate të shumta. Gazeta ku ai punonte i kishte
krijuar mundësi për të krijuar një diskurs të vetin për zhvillimet politike në
përgjithësi, e që kisha përshtypje se anonte kah e majta. Në fakt kjo më dukej
se ishte e ndikuar nga ambienti ku punonte. Ishte i përkushtuar për punë.
A ka qenë Ali Ukaj zëdhënësi i parë
i UÇK-së?
Kajtazi: – Gazeta ku punonte Aliu e para
i publikonte komunikatat dhe kjo dihej se bëhej përmes Aliut. Se a ka qenë i
emëruar zëdhënës nga LPK, këtë nuk e di.
Më kë është takuar më së shumti dhe
me kë ka qëndruar më afër Ali Ukaj në Tiranë?
Kajtazi: – I ndjeri ka qenë shumë
komunikues. Në njëfarë forme ai bënte një gazetari hulumtuese dhe kjo kërkonte
opinione dhe informacion nga shumë drejtime. Kështu ai komunikonte me shumë
persona, por mendoj se edhe pa e ushtruar këtë profesion ai ishte komunikues
dhe i këndshëm gjatë bisedave.
Nga pozicioni i sotëm kohor a
mendoni se Ali Ukaj ka qenë më i afërt me LPK-në apo LKÇK-në, apo me asnjërën
palë?
Kajtazi: – Konsideroj se ai në radhë të
parë ishte gazetar dhe këtë punë e bënte me mjaft përkushtim. Tani edhe si
gazetar ishte i përkushtuar që të jetë pjesë aktive e procesit për çlirimin e
Kosovës. Nuk mund të them se ai kishte “librezë” të ndonjë subjekti politik. Në
biseda të lira dukej se anonte kah e majta, mirëpo thashë se kjo më
tepër ishte refleksion i ambientit ku punonte.
A i keni parë ndonjëherë bashkë Ali
Ukajn, Zahir Pajazitin e Ilir Konushevcin?
Kajtazi: – Jo
Vrasja e të treve edhe sot e kësaj
dite mbetet një mister i llojit të veçantë. Dini ju diçka për këto vrasje?
Kajtazi: – Në gjuhën tonë profesionale këto quhen
akte të mprehta. Marrja e jetës së dikujt është gjëja më e shëmtuar dhe më e
dënuar, qoftë nga ligjet pozitive, nga kanunet dhe nga feja. Dhe, gjatë
historisë sonë, në momentet me rëndësi për çështjen kombëtare neve dikush nga
terri vazhdimisht na i ka vrarë njerëzit, vrasje këto që kanë shkaktuar
boshllëk të madh, kanë lënduar familje të tëra, grupe shoqërore dhe kanë
shkaktuar huti të madhe.
Në vrasjet politike, shumë pak ka rëndësi ekzekutori.
Për ekzekutor mund të gjendet një djalë i ri entuziast, të cilit mund t’i
mbushet mendja se filani duhet ekzekutuar se po i bën dëm çështjes kombëtare
dhe ai ,për motive patriotike, e bën vrasjen. Ose gjendet dikush që këtë punë e
bën me pagesë. Në këto akte e rëndësishme është porosia fillet e së cilës, unë
po i përmendi në dy raste, të cilat pastaj ju dhe lexuesi vlerësoni.
Rasti i parë është ai i vrasjes së Hasan Riza Pashës,
mbrojtësit të Shkodrës, i cili nga babai ishte irakian dhe nga nëna shqiptar.
Ai më 1912-1913 qëndroi dhe e mbrojti Shkodrën të rrethuar nga malazezët dhe
serbët. Ai përpos që e mbrojti u shkaktoi dëme të mëdha. Enciklopedia Ushtarake
Jugosllave thotë se në këtë betejë u vranë rreth 10 mijë ushtarë serbë e
malazezë. Dhe, në historinë e luftërave shqiptaro-serbe nuk ka varr më të madh
për serbët se sa Shkodra. Malazezët, pas një marrëveshjeje me Fuqitë e Mëdha,
hyjnë në Shkodër vetëm për ceremoni, por përmes agjenturës influente
organizojnë vrasjen e Hasan Rizës.
Momenti i dytë është vrasja, më 22 janar 1923, e Beqir
Vokshit, nipit të Sulejman Vokshit, një patrioti të madh, ku vrasës janë Azem
Bejta dhe Ramë Binaku. Nga dokumentet e kohës vërtetohet se si shkak për
vrasjes kanë qenë përpjekjet e Beqir Vokshit për të ndalë vëllavrasjen që po
shkaktohej për interesat politike nga Zona Neutrale e Junikut, zonë kjo e
garantuar nga Fuqitë e Mëdha. Ajo që ishte e interesuar në atë kohë për nxitjen
e vëllavrasjes dhe për ta trazuar Zonën e Junikut ishte Serbia që, përpos
kësaj, për kundërpeshë krijoi edhe të ashtuquajturën “Republikën e Mirditës”
apo të Marka Gjonit (nëse nuk gabohem në emërtim). Këto trazira, të cilat i ka
iniciuar Serbia, bënë që Fuqitë e Mëdha të suprimojnë Zonën Neutrale të Junikut
dhe njëherit shërbyen si uverturë për luftën qytetare dhe për rrëzimin e
pushtetit legjitim të cilin çuditërisht historiografia jonë e njeh si
“Revolucioni Demokratik i Qershorit”.
Tani, vrasjen e Zahir Pajazitit e ka marrë përsipër
policia serbe, ndërkohë që vrasja e Ali Ukajt, Ilir Konushevcit, Ahmet
Krasniqit e të tjerëve janë vrasje tipike të porositura nga kuzhina serbe, por
që janë realizuar përmes agjenturës influente, e cila ka keqpërdorur djem të
rinj, të cilët kanë pasur qëllime të ndihmojnë çlirimin e Kosovës. Ata 700
agjentët e shërbimit të Millosheviqit, nuk bëjnë tulla qerpiçi. Unë, me një
shkrim timin, i kam portretizuar si “kujdestarë të patriotizmit” të veshur me
petkun e intelektualit të varur e të pavarur, të biznesmenit, të aktivistit
politik, të gazetarit që çdo ditë nëpër televizione i shohim të veshur
me veladonin kuqezi e me zemrën prej akulli të Sibirit. Bile, kjo kategori, kur
ta lexojnë këtë intervistë do të jenë të parët që do të ngriten e thonë: ky ka
hak plumbin se po e dëmton çështjen kombëtare.
Këta njerëz, çdo ditë, përmes autoritetit që
kanë fituar nga suporti i shërbimit serb, influentojnë në personalitetet tona
qeveritare, policore, arsimore, kulturore, sportive, fetare, etj. që të marrin
vendime të gabueshme, të bëjnë veprime të gabueshme dhe ndikojnë keq në jetën
tonë shoqërore. Po të shikohet kredibiliteti i Kosovës në marrëdhëniet
ndërkombëtare, ai është përtokë dhe kjo është vepër e pastër e naivitetit tonë
dhe veprimit të 700 bashkëpunëtorëve shqiptarë të UDB-së..
“Atentati” ndaj Rugovës në Tiranë
Në kohën kur është vrarë Ali Ukaj, a
ka qenë në Tiranë Hashim Thaçi?
Kajtazi: – Për të qenë korrekt, një, dy
ose tri ditë pas vrasjes, unë e kam dërguar në Aeroportin e Rinasit një mikun
tim nga Gjermania – R.G. Në ambientet e Aeroportit e kam takuar Thaçin, të
cilit i jemi afruar dhe jemi përshëndetur. Tani më është prezantuar me emrin
Hashim, por që nuk i besova se është i vërtetë. Ai dukej i shqetësuar, për të
mos thënë i trishtuar. Normal se shprehu keqardhje për vdekjen e Aliut.
Thaçi ka banuar me Ukajn në Tiranë
dhe madje është mbajtur 24 orë në paraburgim. Thuhet se ka qenë ndërhyrja e
Xhavit Halitit që e ka liruar Thaçin?
Kajtazi: – Për shkak të ndjeshmërisë së
rastit, prapë duhet të jem i kujdesshëm. Është e vërtetë se Hashim Thaçi ka
qenë duke banuar me Ali Ukën, se këtë ma ka thënë vetë ai në Aeroport. Por,
është e vërtetë se ai pasdite është arrestuar nga policia në urën e Lanës, me
një çantë ku ka pasur një sasi të caktuar të armatimit. Në natën kritike, kur
ka ndodhur vrasja, Thaçi ka qenë i burgosur. Dhe, mua, si njohës i rrethanave
të asaj kohe, më lejohet të konstatoj me përgjegjësi se gjendja në të cilën
ndodhej policia dhe shërbimi shqiptar nuk ishin të konsoliduar për të realizuar
ndonjë kombinim për ta likuiduar Ali Ukën. Dhe, në këtë rast, Thaçi nuk duhej
të penalizohej, pa marrë parasysh versionet e shumta që kanë qarkulluar deri më
tani. Nëse kryeministri Thaçi duhet të penalizohet për ndonjë gjë, së paku
moralisht, janë vrasjet e mëvonshme në të cilat ai nuk ka gisht, por që ka
pasur autoritet të pengojë agjenturën influente serbe që të mos krijojë klimë
cytëse në subjektin e vet politik, që djemtë e ri me qëllime të pastra si
kristali të futen në krim dhe të realizojnë vrasjen e kolonel Ahmet Krasniqit,
Tahir Zemajt, Xhemajl Mustafës, Shaban Manajt, Ukë Bytyçit, Ismet Rracit, etj.
Në Tiranë keni takuar edhe “agjentë”
të ndryshëm shqiptarë nga Kosova. Cili ka qenë roli i Ramë Marajt në atë kohë?
Kajtazi: – Ai nga Kosova është larguar si
pjesëtar i Ministrisë së Mbrojtjes, me funksion koordinator mes Shtabit të
Përgjithshëm dhe shtabeve rajonale.
Cili ka qenë relacioni i juaj me
Ramë Marajn në Tiranë?
Kajtazi: – Fillimisht i mirë. Unë nuk
kisha ndonjë obligim institucional ndaj tij. Komunikonim normalisht si me çdo
njeri. Ndërkohë ky vazhdimisht tentonte të më fuste në rrjedhat e tij. Nga kjo
u acaruam dhe e ndërpremë komunikimin dhe vetëm përshëndeteshim nga larg.
Çka ndodhi më konkretisht, si
rrodhën ngjarjet?
Kajtazi: – Ka qenë fundi i nëntorit ose fillimi i dhjetori
i vitit 1995, nëse nuk gaboj. Në banesën time erdhi I.B, i cili më tha se
presidenti Rugova, në orën 20.00, po na pret dhe duhej të isha edhe unë.
Vendosa të mos shkoj. Cimeri i im insistoi që të shkoja dhe kërkoi të di pse
nuk po shkoja. Me gjithë dëshirën për t’u takuar, hezitimin për të mos shkuar
në takim e bazoja në rrethanat për të cilat vlerësoja se janë të tilla, që unë,
dhe të tjerët si unë, nuk i hynim në punë Rugovës. Përkundrazi, do të pengonim.
Pas insistimit të I.B. mblodha vetën dhe shkova, te
vila e Enver Hoxhës që ishte shndërruar në rezidencë qeveritare e ku zakonisht,
kur në Tiranë qëndronte presidenti Rugova, vendosej aty. Kur mbërrita aty pashë
se ishin grumbulluar rreth 30 persona dhe prisnin në një lokal para rezidencës.
Në bisedë e sipër me Ramën kuptova se Presidenti nuk na e kishte ftuar në
takim, por ky kishte insistuar. Pas një pritjeje prej afro dy orësh kuptuam se
Presidenti nuk do të na priste dhe unë u ngrita të shkoja në banesë. Pas meje u
ngrit edhe një grup, kurse Rama insistone që të hynte me forcë te presidenti,
çka unë e kundërshtova. Nga aty u acaruam. Pas dy-tri ditësh kam kuptuar se me
pjesën e mbetur të njerëzve Rama ka tentuar të hyjë me forcë te Presidenti, të
cilën gjë Policia Shqiptare e kishte penguar. Dhe di që pas një jave gazeta “Politika”
e Beogradit ka publikuar një lajmëse “në Tiranë ka pasur tentim atentati në
Rugovën”.
Jeni takuar më me Ramën në Tiranë?
Kajtazi: – Mund të jemi takuar, por nuk
kemi komunikuar. Komunikimi i fundit ka qenë diku në korrik ose gusht të viti
1996. Ai ka qenë ulur në një lokal në afërsi të Parlamentit, ndërsa unë duke
ecur. Është ngritur dhe ma ka zënë rrugën. Ka filluar të flasë në stilin e tij.
Nga mospërfillja ime u acarua aq shumë sa që filloi të më kërconte dhe t’i
çonte duart nga brezi. Në ndërkohë edhe unë fillova të përgatitem për më të
keqen, kur papritmas mes nesh hyri një njeri që nuk e njihja, por fliste me
theks gjakovar. Ai nuk la të eskalojë situata. Më vonë e kam kuptuar se ky ka
qenë Ç.V. nga Gjakova.
Kush e informonte Ibrahim Rugovën në
atë kohë, ju apo Ramë Maraj?
Kajtazi: – Flas për kohën para lufte, në
mënyrë direkte unë jo se jo, por e di mirë që as Rama. Edhe pse një pjesë e
informacionit që ne e grumbullonim kohë pas kohe në konferencat për shtyp
Presidenti në mënyrë të modifikuar i përdorte, ai nuk ka shkuar direkt nga ne.
Ka qenë absurde për kohën sikur kjo të ndodhte.
Është folur dhe shkruar shumë për
“Sigurimin e Atdheut” dhe si drejtues është përmendur Ramë Maraj?
Kajtazi: – Ai ka pasur OJQ, e cila është
quajtur “Institut për Hulumtime…” blla, blla, blla…,emërtim me të cilin ka
dashur t’i përngjajë MOSAD-it (në gjuhën hebraike ka këtë kuptim). Kjo është e
saktë, ngase unë kam parë rastësisht në terren pyetësorë për një sondazh të
lëshuar nga ky i ashtuquajturi institut. Ndërkaq, sa i përket të ashtuquajturit
“Sigurimit të Atdheut” mund të jap opinion ngase nuk mund të flas për ndonjë
hulumtim, sepse nuk kam kompetencë ta bëj këtë. Kjo më tepër mund të jetë
organizatë fictive, të cilën e ka formuar SHIK-u ose BIA. Di që në Serbi
ekziston një organizatë me akronimin SIA, e cila udhëhiqet prej njërit nga asët
e SDB-së, e që në kohën sa ka punuar në SDB-në federative është marrë me
shqiptarët. Në anën tjetër SHIK-ut kjo iu ka dashtë të jetë ashtu për të
komprometuar njerëz. Në dosjen të cilën PDK-ja e ka dorëzuar në Gjykatën e
Gjilanit, me qëllim të komprometimit dhe penalizmit të njerëzve në mënyrë që të
mos mund të jenë pjesë e institucioneve në formim e sipër, ka vendosur emra të
ndryshëm. Një lidhje e vjetër operative më ka thirrur nga Vranja dhe më ka thënë:
“Hej, po shikoj se je bërë i madh. Qenke pjesëtar i Sigurimit të Atdheut”
Për kë ka punuar në fakt Ramë Maraj
në atë kohë, për LDK-në apo për SHIK-un?
Kajtazi: – E para, sa di unë, LDK-ja nuk
ka pasur ndonjëherë shërbim dhe për të vërtetuar këtë shkoni e pyetni në zyrat
e LDK-së nëse dikush di t’ju thotë ndonjë gjë. LDK-ja ka themeluar institucione
të cilat kanë funksionuar jashtë sferës partiake. E dyta, unë ju thashë se e
kam parë Ramën duke ia dorëzuar një operativisti të SHIK-ut dokumentin e
nënshkruar dhe të vulosur nga Ministria e Mbrojtjes. Tani vlerësoni ju dhe
lexuesi juaj se për kë ka punuar ai.
Të kthehemi edhe një herë te
relacionet tuaja me Bukoshin. Cili ka qenë qëndrimi i Bukoshit për Rugovën e
Aganin?
Kajtazi: – Nuk i duronte fare
Pse jeni prishur me Bukoshin dhe kur
ka ndodhur kjo?
Kajtazi: – Unë as nuk jam prishur, as nuk jam
ndrequr. Kam tentuar të bëj një punë të mirë në një fushë shumë deficitare, për
të cilën shteti im ka harxhuar mjete derisa më ka aftësuar. E di që pas takimit
Rugova-Kinkel, ky është acaruar shumë në Rugovën dhe në takimin që unë kam
pasur në zyrën e Kosovës në Tiranë ai shprehte mllefin hapur pse nuk kishte
qenë pjesë e takimit. Ky ka qenë takimi i fundit me të. Pastaj unë e kam ndërprerë
angazhimin.
Pas largimit tuaj nga shërbimi, ku
keni qëndruar?
Kajtazi: – Në gusht të 1997, së bashku me
Aziz Lilën, në hollin e hotel “Dajtit” kemi takuar profesor Aganin dhe kemi
debatuar gjerë e gjatë. Në fund ai na ka thënë që të dyve se duhet të largohemi
nga Shqipëria. Azizi ishte këmbëngulës që të vazhdojmë të qëndrojmë, mirëpo ai
ishte i prerë dhe kështu unë shkova në Zvicër, kurse Azizi në Gjermani.
Kur jeni kthyer në Kosovë dhe çka
keni punuar pas lufte?
Kajtazi: – Në korrik të 1999 jam kthyer
në Kosovë. Punën e parë që kam bërë i kam hyrë angazhimit për t’u martuar, çka
edhe ka ndodhur. Kam filluar të punoj në komunën e Gjilanit, deri më 2007, ku
pas ndarjes së LDD-së nga LDK, gruaja ime u kërcënua nga kryetari i atëhershëm
i komunës dhe nga kryeshefi që të kalojë në LDD. Ajo nuk e bëri këtë dhe mua më
hoqën nga puna. Bëra ankesë në gjykatë, e cila më 2010 më ktheu në vendin e
punës ku punoj sot.
Pse nuk u përfshitë në institucione,
duke pasur parasysh përvojën dhe njohuritë tuaja profesionale?
Kajtazi: – Këtë nuk e di, ndoshta pse nuk
di sa duhet.
A i jeni paraqitur ministrit të parë
të Punëve të Brendshme, bashkëqytetarit tuaj, për punë?
Kajtazi: – Sikur Bajram Rexhepi që nuk ka
ide se çka është Ministria e Punëve të Brendshme, ashtu edhe Fatmir Rexhepi nuk
ka pasur ide. Policia e Kosovës, e cila me ligjet në fuqi duhet të
administrohet nga Ministria e Punëve të Brendshme, është organi më problematik
në Kosovë. Dhe, kot e ka edhe Bajrami, edhe PDK-ja, kur mendojnë se në radhët e
kuadrit komandues të policisë i gjithë efektivi është PDK dhe ata i
kontrollojnë. Mashtrohen keq. Është e vërtetë që për marifetet e tyre ata e
përdorin dhe nganjëherë edhe e rrahin policin, por për ta kontrolluar e
kontrollon dikush tjetër.
Në radhë të
pare, flas për shumicën e këtij efektivi, sepse edhe aty ka njerëz të ndershëm
dhe të përkushtuar, një pjesë e tyre janë kuadër morbid për punën që bëjnë.
Këtë e ka vërtetuar edhe raporti i progresit i vitit 2010. Së dyti, gjatë
rekrutimit janë rekrutuar njerëz me të kaluar kriminale. Ky efektiv i takon, në
pjesën më të madhe, atyre që PDK-ja i quan “tanët”, ata që e rrahën
Vetëvendosjen. Së treti; në rekrutim kanë marrë pjesë oficerë nga vende të
ndryshme dhe, nëse një oficer i ka rekrutuar së paku 10 pjesëtarë për Policinë
e Kosovës, një e ka ndalur për vete dhe ky është rregull. Dhe, së katërti:
implikimi i të 700-ve, ish-bashkëpunëtorëve të sigurimit serb. Prandaj, gjendja
e sigurisë në Kosovë është hon-hon.
Kush mendoni se i ka organizuar
vrasjet e veprimtarëve të LDK-së pas lufte, cila strukturë dhe cilët “emra”?
Kajtazi: – Di që agjentura serbe ka
influencuar në LPK, e pastaj në PDK, dhe ka krijuar një klimë të tillë. E di
mirë që kur është vrarë Ahmet Krasniqi, eksponentë të LPK-së kanë
festuar në klubin “Përparimi” në Cyrih. Gjithashtu, pas vrasjes së Xhemajl
Mustafës, një kuadër i lartë i PDK-së së Gjilanit, profesor universitar, në një
kafene para teatrit të Gjilanit, në prezencë të katër burrave ka thënë: “Kur po
ja nismi edhe na në Gjilan me vra”…
Pse nuk po hetohen seriozisht këto
vrasje? Mendoni se ka ndikim politika aktuale në moszbulimin e këtyre vrasjeve?
Kajtazi: – PDK-ja dhe AAK-ja duhet t’i
denoncojnë dhe t’i sqarojnë këto gjëra. Nëse nuk e bëjnë këtë në një të ardhme
të afërt, ato do t’iu kthehen atyre. Falë maturisë së LDK-së, të 700-tit nuk
kanë mundur të realizojnë skenarët deri në fund. Këtë do ta bëjnë tani, në
mënyrën tjetër.
Janë bërë edhe disa tentim atentate
ndaj i Rugovës. Kush mendoni se kanë gisht në këto atentate?
Kajtazi: – Për të gjithë ata që janë
vrarë pas luftës, vrasësit kanë qenë të cytur për të kryer aktin nga propaganda
që është bërë kundër Rugovës se “ai është me Serbinë”. Thashë më lart se këtë
propagandë e ka bërë PDK-ja. Tani, pse është bërë kjo propagandë dhe ky
tentimatentat, pyeteni Ukë Rugovën dhe Melihate Tërmkollin. Ndoshta për
t’i zbuluar këto kanë dalë në kampin tjetër.
Si e vlerësoni nga pozicioni i sotëm
kohor stafin e sigurisë së presidentit Rugova në atë kohë?
Kajtazi: – Me përjashtime të vogla, ata
asnjëherë nuk kanë qenë në nivel të detyrës. Një pjesë e tyre me kalimin e
kohës u lëshuan në veprime të këqija ku komprometonin Presidentin. Thjesht, aty
qëndronin jo për ta ruajtur presidentin, por për ta zhvatur.
Cili është mendimi i juaj për
nivelin e AKI-së?
Kajtazi: – Si të gjitha institucionet,
edhe ky është një institucion që nuk ka kapërcyer logjikën dhe kornizat e
PDK-së.
A do të pranonit të ushtronit
profesionin tuaj nëse shteti ju ofron një mundësi të tillë?
Kajtazi: – Unë dhe shokët që njoh kemi
punuar dhe e duam këtë vend pa hile, dhe vazhdojmë ta duam edhe më tutje këtë
popull dhe këtë vend, prandaj për të punuar në profesionin që ju thoni nuk më
ngelet merak. Por, nëse vendi do të ndodhet në ndonjë gjendje që i nevojitet
ndihma ime, do ta bëja. Do të jem i lumtur nëse Kosova nuk do të ndodhet në
situatë që do t’i nevojitet ndihma ime.
Edhe çka keni dashur të shtoni e që
nuk është përmendur në këtë intervistë?
Kajtazi: – Dua t’i falënderoj të gjithë
ata me të cilët kam kaluar dhe punuar gjatë këtyre viteve të vështira, por të
mira. T’u kërkoj falje nëse ndonjëherë i kam lënduar. Koha dhe rrethanat kanë
qenë të vështira.
Shume
mire kjo proteste me 10 apo 15 vete, duke pefshire edhe kalimtaret
indiferent amerikan te rastit dhe koleget e mi gazetare kurioz. Dhe ky
tubim shqiptar ne New York, eshte vlere fale demokracise amerikane. 
