Nga Fritz Radovani
Në datën 10 maj 1950, rreth orës 22:00, një krismë jo e zakonshme e
derës së shtëpisë më zgjoi nga gjumi… Nana doli në korridor dhe pyeti:
Kush asht..? U ndigjue një za i panjohtun burri, që tha: “Hape portën,
jemi Sigurimi i Shtetit!”. Nana hapi derën dhe, unë ashtu si isha i
zhveshun, nga shtrati dola pranë Nanës te dera, tue u dridhë prej
frikës, kur hynë tre vetë civila.
Pyeten Nanën se ku asht Alfonsi, i cili, atë kohë mbërriti nga
kuzhina. Ai u përgjigj: Qe ku jam!… Ma zeshkani dhe trupmadhi prej tyne,
i tha: Jeni i arrestuar si “armik i popullit”, ndërsa dy të tjerët
bllokuen dyert për me fillue kontrollin e shtëpisë… Ai që njoftoi
arrestimin e vëllaut, ma vonë mësuem se ishte shoferi i njohtun për
vepra të tilla, Ahmet Suji, një torturues i pashpirt.
I vuni prangat vëllaut dhe dolën përdere… Vaji i Nanës na topiti aq
shumë, sa harruem fare se në duert e kujt përfundoi vëllau maturant
18-vjeçar, që asokohe po përgatitej për provimet e shtetit. Edhe pse
isha 10 vjeç, arrestimet e dajave dhe të afërmve na kishin “burrnue”
para kohe, tue na formue në shpirt një urrejtje të pashoqe për sistemin
diktatorial komunist, që, në Shkodër, asht kenë ma i pamëshirshmi, po
edhe ma i mnershmi që ka njohtë historia në krejt Lindjen komuniste
europiane.
Të nesërmen edhe vëllau tjetër, Tonini, u përjashtue nga gjimnazi, si
një nga “elementët e papajtueshëm me frymën e shkollës së re
revolucionare”, shënon në amzën e gjimnazit drejtori hetues Skënder
Villa. Unë shkojsha në klasë V, po, të nesërmen, filluen edhe sofratasat
që nuk na u ndanë asnjëherë për ma shumë se 40 vjet nga dera e
shtëpisë…
ME KË DO TË MBUSHESHIN 26 BURGJET E BIRUCAT E SIGURIMIT TË SHKODRËS QË NGA 1946-A?
Rrobaqepësi Filip Daia, tha: “Toskënia paska kenë ma e madhe se
Italia..!”, mbasi në të gjitha shtëpijat e Shkodrës nuk kishte një dhomë
bosh…të gjitha ishin të mbushuna me oficera e halabakë të mbërthyem në
armë e spaleta që kishin ardhë me “ndërtue” socializmin…
Mbas largimit të terroristit Zoji Thëmeli, si kryetar i Degës së
Mbrendshme të Shkodrës, në vendin e tij erdhi major Hilmi Seiti. Njihej
nga mjaft persona shkodranë, mbasi në vitet e rinisë së tij, aty nga
1939-40, kishte ardhë si student në Shkodër, dhe kishte kenë në
konviktin “Malet tona”. Nuk dihej se nga erdhi, as nga shkoi, por njihej
i ardhun nga Çamëria…
Dihej se, që në vitet e para mbas 1944-s ishte angazhue me forcat e
ndjekjes, që ma vonë u quejt “Sigurimi i Shtetit”, një nga organet e
njohtuna terroriste të sistemit komunist shqiptar, që në themelimin e
tij, ku, asokohe (1950), punuen me zell shumë nga emnat e njohtun dhe të
paharrueshëm për krime, si: Ali Xhunga, Herakli Kocani, Qamil Gavoçi,
Qazim Kapisyzi, Fahri Kraja, Rasim Mushani, Rasim Dedja, Shyqyri Çoku,
Dul Rrjolli, Xheudet Miloti, Isa Miloti, Çesk Shoshi, Lilo Zeneli, Kasem
Troshani, Hamdi Ulqinaku, Fadil Paçrami, Xhemal Selimi, Asllan Lici,
Elez Mesi, Dulaç Lekiqi e Aranit Çelat me shokë… që, nuk lanë gja pa ba
mbi rininë e pleqninë shkodrane, vetëm për me zhdukë themelet e
traditave atdhetare të vendosuna në shekuj nga kjo qytetari. P
ikërisht, asht ajo kohë kur major Hilmi Seiti i drejtohet Ministrisë
së Mbrendshme me ket kërkesë nga ana e tij: “Në Gjimnazin e Shkodrës
vlon propaganda antikomuniste, na dërgoni sa më parë 100 (njëqind)
konviktorë nga Jugu”… (Dosja H. Seiti, Arkivi i M. M. Tiranë, 1998).
Asht viti 1949, kur kryetari i Degës së Brendshme të Shkodrës, i
posaardhun për me zbatue politiken kriminale komuniste, ndien nevojën se
i duheshin edhe 100 “konviktorë”, 100 spiunë, 100 agjentë, 100
kriminelë, 100 komunistë, 100 kuadro të ardhshme të Sigurimit! Pra,
duheshin edhe 100 katilë të tjerë, përveç atyne qindrave që ishin në çdo
skutë e kand të qytetit.
Nuk i mjaftonin të Veriut, po i donte nga “Jugu”… për me realizue
veprën e fillueme nga komunistët jugosllavë, që në themelimin e Partisë
Komuniste në vitin 1941 prej tyne, vepër e cila do të lante me gjak të
gjitha trojet tona, por në mënyrë të veçantë, Veriun, e posaçërisht ato
troje që ndër shekuj i kishin ba ballë rrebeshit shovinist sllav e, që
nuk u thyen kurrë: Malet e Veriut! “Partia” kje e gatshme me ia plotsue
dëshirën, kështu u kompletue grupi i spiunëve në qytetin e Shkodrës dhe,
rinia shkodrane do të survejohej e spiunohej nga: Ferit Mandia, Vehbi
Çanga, Bardhyl Dushi, Feço Mandia, Vladimir Misja, Hajredin Çeliku,
Çiril Pistoli, Iljaz Fishta, Agim Bejleri, Jonuz Dini, Haxhi Pela, Jonuz
Tuli, Xhemal Dini, Sadush Kumbaro, Emil Mborja, Satber Jubani, Ilir
Gjylbegu, Qemal Jashari, Jani Çomo, Angjelin Kumrija e deri te Bep
Jubani me shokë në vitin 1956, të gjithë ishin në shërbim të diktaturës
dhe organit të saj terrorist, Sigurimit të Shtetit.
Si të tillë, Sigurimi i dërgoi me krye edhe studime jashtë shtetit,
prej nga këta erdhën të “formuem” si spiunë dhe agjentë, tue i shërbye
partisë ata vetë bashkë me gra e trashigimtarët e tyne, edhe sot në
gjiun e Partisë Socialiste nën maskën e “demokracisë”…
Në vitin 1950, prova e parë e besueshmënisë së Hilmisë ndaj Sigurimit
mbas daljes nga burgu të vetë atij, asht kenë arrestimi dhe torturat që
ai i ka ba me duert e veta studentave të Shkodrës, që u arrestuen
njëherësh më 10 maj: Alfons Radovani, Viktor Luka, Et’hem Bakalli, Njazi
Uruçi, Mërgim Dani, Nexhip Osmani, Ferit Myftia, Pjerin Vata dhe Gjon
Mark Ndoi e, mbas pak ditësh, të Ismail e Olimpi Barutit…dhe, kur
Alfonsi u lirue, tregoi se bash ai Hilmi ishte ai që i ka shkulë nga
goja dhëmballët me pinca të elektricistit, që komandonte elektroshokun…
SEITI, DHUNUESI I RINISË
Hilmi Seiti asht ndër kryetarët e Degës së Shkodrës, që ka dhunue ma
shumë se të gjithë të tjerët rininë shqiptare, tue i detyrue me dajak e
tortura me nënshkrue deklarata bashkëpunimi me Sigurimin komunist, tue i
premtue vende pune apo “falje” gabimesh në tentativa arratisjeje dhe,
asht ndër ma të shquemit që ka shburrnue popullsinë shqiptare në brezin
kufitar, tue i detyrue me spiunue jo vetëm njeni-tjetrin, por edhe tue i
ba vegla të Sigurimit për shërbime edhe në shumë shtete të hueja, tue
fillue nga SHBA-të e deri tek UDBja jugosllave, me të cilën bashkëpunoi
deri atë ditë që i hangri kokën… E, për këtë fakt le të flasin mbarë
diaspora që ka braktisë Atdheun e trojet shqiptare, e detyrueme me ikë
nga votrat e veta shekullore për me ia lëshue shovinizmit e dreqit
mallkuem, veç për me shpëtue nga arrestimi i sigurt dhe internimet e
familjeve të tyne.
Implikimi i shumë të rinjve me organet e Sigurimit, kur ishin në
shërbim ushtarak apo kur rrëmbeheshin nga dëshira e pasioni për sport,
rekrutimi i tyne nga ana e Hilmi Seitit, asht kenë dhe mbetët ende sot,
jo vetëm për Shkodrën, por për gjithë Shqipninë baza amorale e
shkatërrimit të shumë familjeve të nderueme dhe që ka ndikue dhe vazhdon
me kenë prap një dam i madh për çështjen tonë kombëtare, mbasi me
djallëzi dhe inteligjencë, Hilmia ka ditë ku me prekë dhe ku me
shpartallue në mënyrë të pandreqshme edukatën e shkollave fetare të
Shkodrës, të cilat janë kenë vatrat kryesore të edukimit moral,
kulturor, politik, ekonomik dhe atdhetar për të gjithë popullin
shqiptar, pa dallim feje dhe krahine, që në hapjen e dyerve të tyne para
vitit 1900.
Nëse ka njeri që ka shkatërrue qindra familje tue i internue dhe tue
nxi biografitë e tyne, me aq shumë pasoja për vite të tana asht Hilmi
Seiti, i cili në 1954 internoi dhjetëra familje shkodrane në Kuç të
Vlonës, shumica e të cilve edhe u burgosën, vetëm se ishin intelektualë.
Asht pikërisht ai grup ku përfshihej edhe daja i em, Paulin Pjetër
Prennushi, i cili vuejti 4 vjet atje pa asnjë ndihmë nga familja, mbasi
së shoqes nuk i epte punë askush, dhe ka jetue vetëm me ndihmën e
vëllazenve të saj.
Ndërsa daja tjetër, Mikel Pjetër Prennushi, u arrestue nga Hilmia, në
vitin 1952 dhe u torturue nga ai dhe Xheudet Miloti, në mënyrën ma
shtazore, se ishte krejt i pafajshëm dhe i kërkohej prej Sigurimit “me
pranue se ka lidhje me Muharrem Bajraktarin”, që asokohe qarkullonte në
zonat e Vaut të Dejës, ku Mikeli punonte puntorë krahu në rruga-ura. Kjo
ngjau prej tij vetëm se Mikeli kishte krye akademinë ushtarake në
Itali… dhe, për këtë të dy katilët e dënuen 10 vjet heqje lirie, të
cilat i kreu në kampet e shfarosjes…
Ç’FAT I PRISTE VIKTIMAT E SIGURIMIT-PËRBINDËSH MBAS LIRIMIT NGA BURGU…?
Kazma, lopata, fermat, rrugët, përndjekja, vuejtja, fukarallëku,
frika dhe “etiketa” e varun në derën e shtëpisë: “Ky është armik i
deklaruar nga lufta e klasave”, firma Hilmi Seiti. Dhe, kjo “etiketë”
pasohej nga trashigimtarët e tyne deri në zhdukjen e brezit të vet…
Hapni dosjen e tij dhe shihni se pse u gradue “gjeneralmajor” ai qen e
bir qeni, kur Enver Hoxha po i përgatiste “qefinin”…? – Pikërisht, sepse
aktiviteti i tij plotësoi të gjitha dëshirat dhe trillet e udhëheqësit
të partisë, i cili, mbasi kënaqej më këta bisha në haremin e tij, kishte
edhe dëshirën me u kënaqë, ashtu si shpjegon në librin e tij, i ndjeri
At Konrrad Gjolaj: “Atje Ai (Don Dedë Malaj, shënimi em) kishte pasë
rrezik e kishte ra ndër duert e një hamsi njerëzish, njëfarë Nevzat
Haznedari, i cili njihej se para se me i pushkatue njerëzit, kishte
ajamë (qejf, dëshirë) me u ra me levë kokës dhe me i pa tue u hedhë si
pula kur u pret kokën…” (te libri “Çinarët”, faqe 160, viti 1996,
Shkodër). Plumbi që Enver Hoxha u jepte miqve të vet ishte shpërblim i
partisë për “mirënjohjen” që ai kishte për veprat kriminale të tyne!
NETËT ME FEMRA NË PALLATET LUKSOZE DHE “ARTISTET” E TEATRIT “MIGJENI”
Enver Hoxha, Mehmet Shehu, Kadri Hazbiu e sa katilë të tjerë, nuk e
kishin sjellë pa u mendue mirë se kush u duhej atyne në Shkodër, u duhej
Hilmi terroristi, që kishte dhanë prova “besnikrije” ndaj Partisë me
kohë në labirintet e Ministrisë së Brendshme, që atëherë kur Koçi Xoxe
me shokë e dërgonin te burgu i femnave për me zgjedhë “ato” rrezikzeza,
me të cilat këta amoralë do të kalonin natën në pallatet e tyne luksoze…
dhe, kur morën si shpërblim nga Partia “plumbin kokës”, thoshte
pikërisht Ajo… “Nëna Kate”, që kishte mbajtë çelësat e atij burgu:
“Morën atë që kanë lipur me kohë ata maskarenj…!”
Dhe, nuk duhet harrue kurrë se i tillë ishte mendimi i shumë e shumë
familjeve të ndershme shkodrane, që e njohtën dhe e pësuen ndër votrat e
tyne imoralitetin dhe pafëtyrsinë e Hilmi Seitit me shokë…gja, të cilën
besoj e kujtojnë mirë të gjithë ata që njohtën spiunin kodosh, Palush
Koliqi, apo “aktorët” e Teatrit “Migjeni” atë ditë… të veshuna me vela
të zezë, me lot përfaqe, tue shkue mbas arkivolit të Hilmisë… Atë që
para tij kërkoi toger Baba, atë i dha “partia” edhe Hilmi Seitit e mbas
tij edhe Mehmetit, Kadriut, Feçorrit e me radhë…ashtu, “si i banë
hyzmetin, ia ndjenë lezetin”, tha Shkodra atëherë…
Mos ndoshta, ju Enver Kushi, bashkëgjakës i Hilmi Seitit, kur flisni
për “burrërinë e tij” me ato bushtrat e teatrit, ju keni dashtë me
përfshi edhe gratë e vajzat e nderueme të Shkodrës, që u masakruen dhe u
përdhunuen të lidhuna me vargoj anijesh ndër tavolinat e hetuesisë së
atyne kriminelave të pamoralë e atdhe, si, Hilmi Seiti, Ahmet Suji,
Ferit Mandija, Iljaz Fishta, Nevzat Haznedari, Dhimitër Shkodrani,
Xheudet Miloti, kolonel Mehdi Bylbyli, Feçorr Shehu… etj.?
VDEKJA E PAPRITUR E HILMI SEITIT DHE MALLKIMI I PLAKËS QË SHKONTE NË KISHË
Hilmi Seiti duket se mori mallkimin e asaj Plakës shkodrane që, me
shkarpa në dorë, ecte e zdathun te fabrika e makaronave drejt Pazarit të
Vjetër. Ndërsa po ruhej nga një makinë “gas” që po fluturonte nga
shpejtësia, u hap dera dhe u ndigjue një za i panjohtun: “Vishi nëne,
vishi pantoflet, se do të ftohësh e nuk do të të shërojë Zoja e
Shkodrës!” dhe Plaka, që po shkonte në Kishën e Zojës së Këshillit të
Mirë, brinj Kalasë Rozafat, më 25 prill 1960, rreth orës 10:00
paradreke, për meshën e orës 11:00, iu përgjigj atij zani bastard, pa
pritë e pa e mendue fare: “Zoja e Shkodrës, jarebi deri nesër të theftë
qafën..!”
Një rast i rrallë dhe i veçantë, po me të vërtetë ndodhi. Në datën 26
prill 1960, papritmas u hap lajmi në Shkodër: “Ka vdekë Hilmi Seiti!”.
Flitej se Sigurimi kishte kërkue me gjet cila kje ajo Plakë gojëmjaltë,
siç e quejti gjithë populli i Shkodrës, por nuk mujti me i ra në të…
“Fjala e saj në vesh të Perëndisë…!”. Më datë 27 prill, mbas homazheve
në komitetin ekzekutiv të Shkodrës, të gjithë në rresht e pa ba za, as
majtas, as djathtas, u drejtuem kah vorrezat e dëshmorve te spitali
civil…
Titulli është i Editorit të "Ora e Shqypnisë"
Titulli është i Editorit të "Ora e Shqypnisë"
