Ngreni monument edhe Baltion Stambollës- nga F. Radovani

Fotokopje e origjinalit të letres së Baltion Stambollës, e ruejtun nga

 Atdhetari Gjon Kamsi, sot në Muzeun e Shtetit në Shkoder. (Foto 2009):

“Kerkoj mbrojtje dergoni të holla ndermjetsoni për pshtim pranë Qeveriës Italjane.

Pyetnij Çatin Saraçin ku asht...? "besa" ndihma!...

Baltjon Stamolla – Carceri Giudiziarie Bari.

Shkelqësis Tij Ahmet Zogu Tirana (Albania)

Shkelqësis Tij Ceno Beg Jakova (Gjakovë)”

         NGRENI “MONUMENT”  EDHE  BALTION  STAMBOLLËS !

Në 100 vjetorin e Pavarsisë…

Nga Fritz RADOVANI:

 E dij se jeni shumë të zanun me pergatitjet e Festes së Madhe të 100 vjetorit!

            Prandej edhe po mundohem me ua kujtue një nga “figurat e shqueme” të Festes.

            Komisioni i “monumenteve” besoj e ka parasyshë edhe rolin e “madh” të Baltion Stambollës, kësaj figure nder ma të njohunat per kah “burrnia, atdhetarizmi, nderi, besa dhe karakteri”. Jam i sigurtë se ka nga “ata” që kanë me mendue se “emni i tij” mund t’i hapin shumë punë, mbasi të tillë “burra” nuk janë të paktë nder qytetet e Shqipnisë…

E pothuej të gjithë janë të njëkohëshem, rreth 1924 – 27 e pak ma këndej ose edhe ma perpara, tue fillue nga ma i njohuni prej Shqiptarëve, Esad Pasha i Toptanëve, apo “daja”, si e njohin qeveritarët e sotem, bash “nipat e tij”. Tek dokumenti janë edhe tre emna të tjerë, nipçen, ose Ahmet Zogollin, e dij se nuk e harroni. As Ceno bej Jakoven nuk keni se si me e harrue, se me “tapijat” e tij po vazhdoni qeverisjen. Ndersa Çatin Saraçin, ose kodoshin e mbretit, me siguri ka me e kerkue Shkodra...se i ka “zbardhë” faqen! Vijmë tek letershkruesi, i famëshmi Baltion Stambolla! Baltioni asht dorasi që vrau kushrinin e vet per hater të mbretit, tue hy ndermjetës kushrini i tij Çatin Saraçi. Kur Baltioni shkoi me e kerkue miqsisht Luigj Gurakuqin tek një hotel në Bari t’ Italisë, i mori jeten. Italianët e arrestuen dhe e mbajten atje gjoja në burg...

            Kur Shqipnia u pushtue nga Italia në 1939, me ardhjen në krye të qeverisë së Tiranës të Mustafa Krujës, puna e parë që bani, Atij “dritë i baftë Shpirti”, kerkoi nga italianët me sjellë në Shqipni Baltion Stambollën, të cilin e dergoi në Lushnje per “siguri jete...”. Atje ai një ditë u perpoq me ikë dhe rojet e vranë! Në Shkoder kësaj vdekje i thonë “me shkue si qeni në rrush”!

            Kam lexue këto ditë një paragraf të një shkrimi nga z. Reshat Kripa, Kryetar i Shoqatës Antikomuniste të të Perndjekurve Politik Demokratë të Tiranës, të cilen, them të verteten, e kam lexue tri herë, se nuk u besojshe syve qe e kisha lexue mirë, pikërisht tek artikulli: “A do të shkruhet historia e vertetë?”, po per mos me u keqkuptue, po e paraqes të kopjueme këtu:

            “...Nuk jam dakord gjithashtu për ta quajtur akt tradhëtie ikjen e tij jashtë shtetit më 1939 kur dihet se Zogu ka qenë kurdoherë kundër politikës ekspansioniste të Italisë kundër vendit tonë. Jam gjithashtu kundër mendimit të tij (z. G. Shyti. shenim FR)  për të mos ngritur asnjë bust apo përmendore të mbretit Zog në Shqipëri.”

            Unë dij se Vlonjatët kanë pasë një Burrë me emnin Avni Rrustemi, që mbas Tij janë kenë numrue me gishta të dores Trimat Atdhetarë si Ai! Po se i shkon mendja një vlonjati tjeter mbas 76 vjetësh me i vue pranë Monumentit të Avni Rrustemit “përmendoren” e vrasësit të Tij, “mbretin” feudal e hajdut të Shqipnisë, Ahmet Zogun...Edhe njëqind vjet të tjera me jetue, nuk kemi me ndigjue një “ide” të tillë kaq “origjinale”, kur Shqiptarët e asaj shoqatë kanë 21 vjet që nuk kanë perfitue asgja, perveç “drejtuesëve” të saj, perderisa bajnë propozime të tilla në perputhje me qeveritarët.

            Shoqata Antikomuniste e të Perndjekurve Politik Demokratë të Tiranës, tue u nisë nga fakti se vrasësi i Luigj Gurakuqit, një nga Demokratët ma të mëdhaj të Shtetit Parë Shqiptar të vitit 1912, tradhëtari Baltion Stambolla, i pabesë e i paburrë, ka ba edhe disa muej burg politik në Itali i ruejtun nga miqtë e Zogut, i takon me kerkue që edhe këtij vrasësi, si shumë të tjerëve që i kemi me dekorata e heroj, me i ngritë një “monument” në Vlonë, e mundsisht në Vlonen e 1997, por jo kurrë në Vlonen e Ismail Qemalit e Avni Rrustemit, Asaj Vlonë Heroike të 1912...

           

            Melbourne, Korrik 2012.